Choroby przyzębia i ich leczenie

Przyzębie to zespół tkanek otaczających i utrzymujących ząb w zębodole, mający również za zadanie ochronę przed wnikaniem patogenów. Na przyzębie składa się dziąsło, ozębna, cement korzeniowy oraz kość wyrostka zębodołowego. Przyzębie możemy określić jako zdrowe, dotknięte zapaleniem dziąsła lub zapaleniem przyzębia.

Czynniki ryzyka powstania chorób przyzębia możemy określić jako modyfikowalne oraz niemodyfikowalne. Modyfikowalne czynniki są to takie, na które mamy wpływ i zaliczamy do nich: obecność bakterii, zespół uzależnienia od tytoniu, wybrane choroby ogólne, np. cukrzyca, otyłość, niektóre niedobory pokarmowe, stres. Do czynników niemodyfikowalnych, czyli takich, na które nie mamy wpływu, zaliczamy: wiek, płeć, czynniki, genetyczne.

Zapalenie dziąsła

Zapalenie dziąsła jest to stan miejscowy lub uogólniony wyrażony poprzez krwawienie dziąseł podczas badania. Jest wynikiem interakcji płytki bakteryjnej i odpowiedzi zapalno-immunologicznej gospodarza, ograniczający się jedynie do dziąsła (pozostałe tkanki przyzębia nie są objęte zapaleniem). Jest to stan odwracalny. Podczas zapalenia dziąseł obecne są objawy takie jak: zmiana kształtu, obrzęk, zaczerwienienie, krwawienie samoistne lub sprowokowane, dyskomfort podczas jedzenia. Często pacjenci zgłaszają również nieprzyjemny zapach z ust. Leczenie zapalenia dziąseł polega na profesjonalnych zabiegach higienizacyjnych w gabinecie stomatologicznym, przeprowadzanych np. przez higienistkę stomatologiczną, które polegają na dokładnym oczyszczeniu zębów z kamienia i płytki bakteryjnej (skaling), piaskowaniu oraz fluoryzacji zębów. W trakcie wizyty przeprowadzany jest również instruktaż higieny jamy ustnej, podczas którego pacjent uzyskuje informacje, jak prawidłowo oczyszczać zęby oraz jak dbać, aby nie doszło ponownie do odkładania kamienia nazębnego, a co za tym idzie zapalenia dziąseł – rodzaj szczoteczki oraz prawidłowa technika oczyszczania daną szczoteczką, stosowanie nici dentystycznych, irygatora wodnego, płukanek do jamy ustnej.

Zapalenie przyzębia

Zapalenie przyzębia jest to stan, w na skutek stanu zapalnego, w którym doszło do utraty tkanek podtrzymujących ząb. Destrukcję tkanek ocenia lekarz dentysta na podstawie badania sondą periodontologiczną – pomiar głębokości kieszonek, a także biorąc pod uwagę utratę wyrostka zębodołowego – na podstawie zdjęcia rentgenowskiego. Po przeprowadzeniu dokładnego badania można ocenić, w jakim stadium choroby zgłosił się na wizytę. Stadium I to początkowe zapalenie przyzębia, stadium II – umiarkowane zapalenie przyzębia, stadium III – ciężkie zapalenie przyzębia i ryzyko dodatkowej utraty zębów, zaś stadium IV  – ciężkie zapalenie przyzębia z rozległą utratą zębów i możliwością dalszej utraty. W zapaleniu przyzębia obecne są objawy, takie jak w zapaleniu dziąseł. Mogą pojawić się także inne objawy, takie jak utrata brodawki dziąsłowej (czarne trójkąty pomiędzy zębami), ruchomość zębów, patologiczna migracja zębów. Leczenie zapalenia przyzębia jest bardzo złożone i długotrwałe. Początkowo również należy wykonać profesjonalną higienizację, aby pacjent mógł utrzymać prawidłową higienę. Następnym etapem jest leczenie niechirurgiczne polegające na oczyszczeniu kieszeni przy zębnych z kamienia poddziąsłowego oraz z biofilmu bakteryjnego przez lekarza dentystę poprzez zabieg root planing – SRP (dawniej określane jako kiretaż zamknięty) lub root surface debridment (skaling poddziąsłowy). Ten etap leczenia powtarzany jest wielokrotnie w kilkumiesięcznych odstępach czasu.

Leczenie chirurgiczne

Podczas każdej wizyty oceniana jest higiena pacjenta oraz rozległość i ciężkość zapalenia przyzębia. W przypadku dobrej higieny pacjenta oraz braku poprawy należy rozważyć leczenie chirurgiczne. W sytuacji gdy dojdzie do wyleczenia zapalenia przyzębia – brak kieszonek, krwawienia, ruchomości zębów – należy wdrożyć fazę podtrzymującą, czyli okresowe kontrole oraz profesjonalne zabiegi higienizacyjne w odstępach czasu zależnych od stanu przyzębia. Pacjent po przebytym zapaleniu przyzębia do końca życia pozostaje pacjentem periodontologicznym wymagającym kontroli. W razie nawrotu konieczne jest podjęcie ponownego leczenia specjalistycznego. Nie czekaj, zapisz się na wizytę kontrolną już dzisiaj.

Lek. dent. Maciej Krasowski

Tekst pierwotnie ukazał się w Sucholeskim Magazynie Mieszkańców Gminy (nr 11 październik 2023)