Stan zapalny po wszczepieniu implantu – co robić?

Wszczepienie implantu dentystycznego to krok w kierunku odzyskania pełnej funkcjonalności uzębienia i pięknego uśmiechu. Jednak tak jak w przypadku każdego zabiegu chirurgicznego, również implantacja wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań. Jednym z najczęstszych z nich jest stan zapalny rozwijający się wokół implantu. Dowiedz się, jakie są jego pierwsze objawy i co robić, gdy zauważysz niepokojące symptomy zapalenia po wszczepieniu implantu.

Wszczepienie implantu – na czym polega i co może zaniepokoić?

Wszczepienie implantu to zabieg chirurgiczny polegający na umieszczeniu w kości szczęki lub żuchwy śruby wykonanej najczęściej z biokompatybilnego tytanu. Pełni ona funkcję sztucznego korzenia zęba. Po okresie jej osteointegracji (zrośnięcia się z kością) stomatolog mocuje na implancie koronę protetyczną. Efektem leczenia jest poprawiona estetyka uśmiechu, ale przede wszystkim przywrócenie funkcjonalności uzębienia.

Proces gojenia po implantacji przebiega indywidualnie i zależny od wielu czynników – m.in. od stanu zdrowia pacjenta i jego naturalnych predyspozycji dotyczących szybkości gojenia się tkanek. Natomiast czas osteointegracji wynosi od 3 do 6 miesięcy. W pierwszych dniach po zabiegu może wystąpić lekki obrzęk, bolesność i niewielkie krwawienie. To normalne reakcje organizmu na ingerencję chirurgiczną. Jednak, gdy dolegliwości nasilają się lub utrzymują przez dłuższy czas, może to świadczyć o rozwoju stanu zapalnego.

Stan zapalny po wszczepieniu implantu – co to takiego?

Stan zapalny po wszczepieniu implantu to powikłanie po zabiegu, które może przebiegać na dwa sposoby. Wyróżnia się:

• peri-implant mucositis – zapalenie błony śluzowej wokół implantu – jest to odwracalny stan zapalny obejmujący jedynie tkanki miękkie otaczające implant, bez utraty kości podtrzymującej¹. Odpowiednie i szybko wdrożone leczenie pomaga szybko uporać się z tym problemem;
• periimplantitis – to zaawansowana forma zapalenia, która obejmuje nie tylko tkanki miękkie, ale również prowadzi do resorpcji (zaniku) kości wokół implantu. Ten stan jest znacznie poważniejszy niż peri-implant mucositis. Jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznany i leczony, może prowadzić do utraty implantu.

Stan zapalny po wszczepieniu implantu – objawy

Objawy kliniczne stanu zapalnego tkanek okołowszczepowych to:

• obrzęk,
• zaczerwienienie oraz krwawienie z kieszonki dziąsłowej pojawiające się podczas szczotkowania bądź samoistnie²,
• ból tkanek wokół pola zabiegowego (miejsca wszczepienia implantu) przejawiający się także jako dyskomfort podczas przeżuwania pokarmów,
• nieprzyjemny zapach z jamy ustnej,
• ruchomość implantu,
• ropny wysięk z pola zabiegowego wokół implantu – jeśli stan zapalny jest w zaawansowanym stadium.

Przyczyny stanu zapalnego po wszczepieniu implantu

Za rozwój stanów zapalnych po wszczepieniu implantu odpowiada biofilm bakteryjny. Tak jak w przypadku naturalnych zębów kolonie mikroorganizmów namnażają się także na powierzchni metalowych śrub. Za zakażenia i stany zapalane po wszczepieniu implantów dentystycznych są zwykle odpowiedzialne szczepy S. aureus, Enterococcus spp., P. micros, B. forsythus, A. actinomycetemcomitans, P. gingivalis, C.rectus, E.corrodens, T. denticola, P. intermedia, T. forsytha, F. nucleatum, P. nicrescens, Bacteroides spp.³.

Przyczyny stanu zapalnego po wszczepieniu implantu – czynniki związane z pacjentem

Pacjent, u którego przeprowadzono zabieg wszczepienia implantów, może przyczynić się do wystąpienia powikłań pozabiegowych – stanu zapalnego po implantacji. Powodem komplikacji jest często niedostateczna higiena jamy ustnej.

Niestaranne szczotkowanie zębów czy zaniechanie płukania jamy ustnej płynami ze składnikami wspomagającymi zwalczanie bakterii przyczyniają się do rozwoju stanu zapalnego wokół implantu. Dzieje się tak, gdyż resztki pokarmów zalegające w jamie ustnej to pożywka dla mikroorganizmów. Rozwojowi stanu zapalnego po zabiegu implantacji sprzyja także palenie tytoniu, wady zgryzu oraz nadmierny stres. Na powikłania pozabiegowe są narażeni także chorzy na cukrzycę oraz z chorobami autoimmunologicznymi (które bywają również przeciwwskazaniem do wszczepienia implantów).

Przyczyną stanu zapalnego mogą być też ciała obce, które „utknęły” pomiędzy dziąsłem a implantem. Mogą nimi być np. resztki twardych pokarmów albo nadmiar cementu wykorzystanego przez stomatologa do trwałego osadzenia korony na śrubie.

Leczenie stanu zapalnego po wszczepieniu implantu

Im wcześniej rozpocznie się terapia stanu zapalnego po wszczepieniu implantu, tym większe szanse na całkowite wyleczenie i zachowanie wszczepu. O sposobie leczenia zawsze decyduje lekarz po dokładnym badaniu (w tym diagnostyce obrazowej) jamy ustnej w okolicach pola zabiegowego.

Terapia stanu zapalnego po wszczepieniu implantu polega m.in. na:

• płukaniu jamy ustnej preparatami zalecanymi przez stomatologa – zawierają one składniki wspomagające zwalczanie bakterii, łagodzenie stanów zapalnych i związanego z nimi bólu;
• mechanicznym oczyszczaniu okolicy wszczepu z biofilmu bakteryjnego i polerowaniu powierzchni implantu przez dentystę w celu zmniejszenia adhezji („przyczepiania się”) bakterii;
• miejscowym stosowaniu antyseptyków – 0,2% roztworu chlorheksydyny;
• edukacji pacjenta – dotyczącej sposób starannej, prawidłowej higieny jamy ustnej;
• antybiotykoterapii – stosuje się ją w przypadku poważniejszych i rozległych stanów zapalnych (w tym periimplantitis). Antybiotyki zalecane podczas leczenia zakażeń bakteryjnych po wszczepieniu implantu to penicyliny (amoksycylina), linkozamidy (klindamycyna), tetracykliny (doksycyklina, minocyklina), makrolidy (azytromycyna), chinolony (cyprofloksacyna) oraz metronidazol⁴.

Jeżeli lekarz zdiagnozuje u pacjenta po wszczepieniu implantu zaawansowany stan zapalny, może również podjąć decyzję o leczeniu chirurgicznym. Polega ono na odsłonięciu implantu, jego oczyszczeniu z biofilmu bakteryjnego oraz na odbudowie utraconej tkanki kostnej.

Stan zapalny po wszczepieniu implantu – możliwe konsekwencje

Nieleczony stan zapalny po wszczepieniu implantu może powodować coraz dokuczliwszy ból. Jednak dolegliwości te i dyskomfort podczas przeżuwania pokarmów to dopiero wierzchołek góry lodowej.

Zaniechanie i unikanie leczenia stanu zapalnego, który pojawił się po zabiegu implantacji, może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia jamy ustnej. Sprzyja powikłaniom pozabiegowym – osuwaniu się linii dziąseł i zanikowi kości. W najtrudniejszych przypadkach, gdy nieleczony stan zapalny jest bardzo zaawansowany i nie ustąpi mimo zastosowania antybiotykoterapii czy terapii chirurgicznej, konieczne może być usunięcie implantu.

Profilaktyka stanu zapalnego po wszczepieniu implantu – jak zapobiegać powikłaniom?

Zapobieganie stanom zapalnym po implantacji jest łatwiejsze niż ich leczenie. Ich profilaktyka powinna rozpoczynać się jeszcze przed zabiegiem. Polega na wyleczeniu cały jamy ustnej, by usunąć wszelkie potencjalne źródła zakażenia. Natomiast już po wszczepieniu implantu zębowego pacjent powinien:

• restrykcyjnie przestrzegać zasad higieny jamy ustnej – regularnie i dokładnie szczotkować zęby (przyjemniej 2 razy dziennie – rano i wieczorem), używać nici dentystycznych i szczoteczek międzyzębowych oraz płukać usta płynami antybakteryjnymi;
• regularnie odwiedzać gabinet stomatologiczny – by lekarza mógł wcześnie wykryć potencjalne problemy i kontrolować stan tkanek wokół wszczepionego implantu;
• szybko reagować na niepokojące go objawy – zwłaszcza na krwawienie dziąseł, ich ból i obrzęk w okolicach okołowszczepowych. W przypadku ich zauważenia należy niezwłocznie udać się do stomatologa;
• zrezygnować z palenia papierosów, gdyż sprzyja to rozwojowi stanów zapalnych po wszczepieniu implantów.

Jeśli zauważysz niepokojące objawy po wszczepieniu implantu, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Wcześnie wykryty stan zapalny jest stosunkowo łatwy do wyleczenia, natomiast zaawansowane, rozległe zakażenie może mieć poważne konsekwencje – z usunięciem wszczepionego „korzenia” włącznie.

Uwaga – powyższa treść nie stanowi porady medycznej. Tekst ma jedynie charakter informacyjny.

Źródła: