Proteza całkowita – uzupełnienie zapomniane i „nienowoczesne”

We współczesnej protetyce stomatologicznej wielokrotnie uzupełnieniem optymalnym jest proteza oparta na implantach. Praktycznie obecnie po odpowiedniej diagnostyce i przygotowaniu tzw. pola protetycznego implanty można zawsze zastosować.

Ale od reguły są wyjątki. Niekiedy pomimo przestrzegania wszystkich obowiązujących zasad nie możemy osiągnąć takich efektów, by móc pacjentowi zaproponować uzupełnienie stałe wsparte na implantach, a taki schemat myślenia jest zakodowany w oczekiwaniach pacjentów. Drugi wyjątek dotyczy czasu leczenia i kosztów takich procedur.

Protezy ruchome

Stąd protezy ruchome, a w nich proteza całkowita może być najlepszym rozwiązaniem problemu. Należy pamiętać, że ten rodzaj uzupełnienia nie powoduje/nie wyklucza zastosowania wspomnianych wcześniej rozwiązań z zastosowaniem leczenia implanto-protetycznego. Proteza całkowita szczęki górnej z uwagi na warunki anatomiczne już definicji ma “obowiązek” dobrej retencji i stabilizacji na podłożu — stąd miejskie o powieści o wypadających protezach – w najmniej stosownych sytuacjach życiowych – można włożyć między bajki. Całkowita proteza dolna – dla lekarza proteza żuchwy – z uwagi na znacznie mniejsze pole protetyczne – co stanowi przeciętnie ⅓ pola protetycznego szczęki górnej – oraz obecność języka jest mniej stabilna, ale wykonanie jej według metod i zasad odpowiednich do warunków anatomicznych znacznie ten problem zmniejsza. W gabinetach Mio-Dentu wykonujemy omawiane protezy różnymi metodami, a dobór metody zależy od wnikliwego wywiadu/historii protetycznej pacjenta, badania klinicznego/warunków w jamie ustnej i oczekiwań protezowanej osoby. Protezowanie jest poprzedzone badaniami dodatkowymi – zdjęciami RTG, analizą rysów twarzy i wstępną rejestracją zwarcia. Ktoś może zapytać: w jakim celu? Po to, by przyszła proteza spełniała oczekiwania zarówno pacjenta, jak i lekarza podejmującego leczenie. Wskazane jest, by pacjent już na wizytę konsultacyjną dostarczył zdjęcia twarzy wykonane na przestrzeni kilku ostatnich lat. Po co? By móc wstępnie określić stopień zmian, jakie nastąpiły w rysach twarzy, a tym samym po wywiadzie i badaniu klinicznym móc pacjentowi określić, co możemy poprawić i w jakim czasie efekt się powinien utrzymać i być widoczny na jego twarzy.

Czy warto? Wszak zwłaszcza w gronie młodych lekarzy stomatologów to archaiczne uzupełnienie. Na tak sformułowane pytanie każdy z pacjentów, niestety musi sobie sam odpowiedzieć, a lekarz w tym przypadku jest/powinien być fachowym doradcą.

Uśmiech bez łez

Należy jednak pamiętać, że realny czas wykonania protezy całkowitej jest z pewnością zdecydowanie krótszy niż jakiejkolwiek procedury wspartej na klasycznych implantach. Minimalna liczba wizyt w trakcie wykonywania protez całkowitych to siedem. Obejmują one wywiad/badanie kliniczne, wycisk anatomiczny, a następnie tzw. wycisk czynnościowy – zapis tkanek podłoża w stanie czynnym, którego efektem ma być jak najbardziej stabilne utrzymywanie protezy na podłożu. Następnie rejestracja zwarcia, czyli optymalny zapis stosunków przestrzennych pomiędzy szczęką a żuchwą i dobór kształtu oraz koloru “zębów”, jakże istotny dla odbioru estetycznego i fonetyki.

Wizyta kontrolna wykonanej woskowej protezy w jamie ustnej pacjenta to ten czas, by móc uwzględnić wszystkie życzenia przyszłego użytkownika…które jednak nie zaburzą jej podstawowej funkcji, czyli rehabilitacji całego układu. Tu możemy ją – protezę – zindywidualizować tzn. dodać ową kropkę nad „i” tak, by proteza była nie tylko funkcjonalna, ale „moja” tzn. każdego użytkownika. I wyglądała jak zęby naturalne.

Jakkolwiek złoty ząb – tak złoty – nie jest już wykładnikiem luksusu, ale w środowisku działalności rzemieślniczej i ludzi dojrzałych, którzy pamiętają stare “dobre” czasy podatkowe, ten element królował w uśmiechu i z rzadka, ale nadal zwłaszcza u pacjentów 80+ pojawia się pytanie o taką indywidualizację.

Osadzanie protezy i wizyty kontrolne

Osadzanie protez i pierwsza wizyta kontrolna już po 24 godzinach to standard w naszej klinice. Do tego kolejna dawka wiedzy, jak dbać o te protezy, a także o podłoże – błonę śluzową.

Stąd też w pakiecie higienizacyjnym zestaw dwóch szczoteczek i odpowiednich, indywidualnie dobranych środków do codziennej higieny wraz z instruktażem stosowania. Kolejne wizyty w trzeciej dobie po siedmiu dniach/14 itd. A naprawdę w przypadku wystąpienia dolegliwości. Plus stałe sprawdzanie, czy dobrze dbacie o uzupełnienia.

Po osadzeniu następuje okres adaptacji, a właściwie mówiąc inkorporacji protez — i tu odpowiedź na wcześniejsze pytania na starcie, po co tak wnikliwe badanie? Po to właśnie, by ten okres był czasem nowego uśmiechu, ale nie przez łzy.

Na koniec tego artykułu — anegdotka. W końcowych latach XX wieku pacjenci sugerowali, by nowe trzy zęby były tak ładne, by koledzy z klubu seniora zazdrościli.. miały być duże, białe i widoczne — a co mi tam, stać mnie. W wieku XXI nastąpiła zmiana. Mają być takie, by nikt się nie domyślał, że są sztuczne…wszak mam dopiero 80 lat…i takie właśnie wykonujemy, zgodnie z duchem czasu.

Pozdrawiamy i zapraszamy.

Dr Maciej Koralewski- Senior wraz z zespołem Mio Dent Stomatologia

Tekst pierwotnie ukazał się w Sucholeskim magazynie Mieszkańców Gminy (nr 1 styczeń 2023)